Building Music Server – Hướng dẫn làm A-Z
Giới thiệu dự án
Nhạc số đang phát triển với một tốc độ rất nhanh, và ngày càng nhiều các hãng tham gia vào việc phát triển sản phẩm cho nhạc số. điều này về cơ bản sẽ giúp cho chất lượng nhạc số ngày một tốt hơn, sản phẩm càng về sau chất lượng cao hơn sản phẩm ra đời trước. tuy nhiên cũng chính vì việc này mà tốc độ đào thải của các sản phẩm nhạc số là nhanh hơn bao giờ hết. trung bình chỉ khoảng 6 tháng là các hãng đã có sản phẩm mới làm cho các sản phẩm cũ dù rất tốt cũng trở nên lỗi thời về công nghệ. nhiều sản phẩm ra đời có giá rất cao, nhưng chỉ sau 1 năm hoặc 2 thì giá trị bị giảm rất nhiều do đã lỗi thời. Vì vậy câu hỏi đặt ra là làm thế nào để chơi nhạc số một cách hiệu quả?
Về giải pháp hiệu quả cho nhạc số là rất nhiều, giải pháp nào cũng có ưu điểm và nhược điểm. tuy nhiên để bàn luận về giải pháp nào là tốt nhất hiện tại sẽ vượt quá phạm vi của topic này. nên sẽ thảo luận trong một topic khác. Với topic này dưới góc nhìn và kinh nghiệm của mình qua quá trình chơi nhạc số, sẽ hướng dẫn cho các bạn chi tiết làm thế nào để tự xây dựng một Music Server hiệu quả, phù hợp với nguồn lực hiện tại của mình, nhưng có khả năng mở rộng, nâng cấp về sau khi cần. Ở đâu đó cũng sẽ có rất nhiều người đã làm những việc này tương tự và làm rất tốt, hy vọng tại đây sẽ mang thêm những điều hữu ích đến cho bạn.
Bố cục của bài viết sẽ dựa trên sườn bên dưới, mình để đây để dễ theo dõi
Phần 1: Lựa chọn cấu hình
Phần 2: Giải pháp nguồn
Phần 3: Vỏ máy và các vấn đề về nhiệt
Phần 4: Thiết bị ngoại vi
Phần 5: Phần mềm – Hệ điều hành
Phần 6: Phần mềm chơi nhạc
…
Cảm ơn các bạn đã đọc, trên tinh thần xây dựng tất cả các góp ý của các bạn đều sẽ được ghi nhận, vì vậy hãy để lại comment nào cho chúng tôi nhé.
Phần 1: Lựa chọn cấu hình
Với nhu cầu chỉ để lưu trữ nhạc và nghe nhạc thông thường thì cấu hình máy không yêu cầu quá cao. Tuy nhiên nhiều người chơi có nhu cầu upsampling /downsampling thường xuyên với các phần mềm như HQPlayer thì lại yêu cầu phần cứng khá cao, mắc tiền. Vì vậy tùy theo túi tiền và nhu cầu sử dụng mà đầu tư phần cứng cho hợp lý. Thời điểm hiện tại (12/2024) Với 1 bộ Mainboard,CPU,RAM đời cũ như Intel Core I5-5200 giá từ 1->2tr(100 USD), đời 7 như Intel Core i7-7700 giá cũng chỉ cỡ 3-4tr (150 USD) đã gần như đáp ứng được 80% nhu cầu nghe nhạc.
Tuy nhiên ở dự án này, với tiêu chí là chọn lựa cấu hình phù hợp, không quá mắc, vòng đời còn mới và có thể cân hết các thể loại phần mềm. Main board càng nhỏ gọn càng tốt, nhưng các khe PCIe phải tối thiểu là 2 để gắn card mạng và card USB. Sau một loạt các cân nhắc thì Mainboard được chọn là MSI MAG B760 Mortar II.
MAG B760M MORTAR II
Các điểm chính để được lựa chọn:
- Đẹp: nhìn màu sắc phối hợp rất là thích
- Có hỗ trợ 2 khe PCIe
- Có 3 slot M2, rất tiện dụng cho nhu cầu mở rộng
- Hỗ trợ CPU đời 12,13,14 là mới nhất hiện tại
- Các giao tiếp ra bên ngoài được bố trí rất gọn gàng, hiện đại, dễ cho việc chế tạo vỏ máy
- Có phiên bản có cả wifi, nhưng mình ko muốn dùng wifi
Điểm trừ là ngõ USB-Type C không hỗ trợ xuất hình
Mời các bạn chiêm ngưỡng thêm ít hình ảnh của nó.
Tổng hợp cấu hình:
- Main Board : MSI MAG B760 MORTAR II
- CPU: Intel Core I5-12400
- RAM: RAM ADATA XPG LANCER RGB DDR5-6000 16GB
- NVMe: M2-PCIe 512GB Micron 2200 NVMe 2280
Phần 1: Lựa chọn cấu hình (Tiếp theo)
Thành phần tiếp theo cũng tốn khá nhiều thời gian để chọn lựa là CPU, Mỗi một đời(Generation) CPU ra có khá nhiều dòng, tuy nhiên mình cần dòng có tích hợp sẵn card màn hình và ưu tiên giá/hiệu năng tốt nhất. nên chọn dòng CPU Intel Core-i5 12400. sau này các dòng CPU 13,14 có giá thành tốt hơn sẽ nâng cấp.
Giá hiện tại (12/2024) 1 con CPU Core I5-12400 nguyên seal chỉ khoảng 2tr8 (120USD) rất là hợp lý. Có sẵn quạt, chạy cực kỳ êm, gần như là không nghe thấy gì.
RAM(Bộ Nhớ): Cơ bản là chọn dung lượng và giá thôi. vì chưa có điều kiện thử hết các loại RAM DDR5 nên mua tạm 1 cây ADATA XPG LANCER RGB DDR5-6000 16GB
Do DDR5 hiện tại không có nhiều lựa chọn nên mình chọn cây này, thiết nghĩ chọn loại DDR5 mà không có đèn hoặc có hỗ trợ tắt được đèn sẽ tốt hơn cho audio. đèn LED có tác dụng xấu đến nghe nhạc khá lớn nên sử dụng LED phải thật cân nhắc. các bạn biết loại DDR5 nào tốt cho audio thì comment giúp mình nhé.
Phần 2: Giải pháp về nguồn – Power Supply
Phần 3: Vỏ máy và giải pháp về nhiệt
Music Server khác với các máy tính thông thường ngoài việc tối ưu cho nghe nhạc thì phải đảm bảo một số vấn đề tĩnh lặng về mặt cơ khí khi vận hành. Quạt là một thành phần rất quan trọng trong máy tính, giúp cho máy tính hoạt động ổn định và an toàn. Tuy nhiên quạt lại ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh của music server là rất lớn. Nguyên nhân là từ tiếng ồn của quạt khi chạy, rung động về cơ khí, nhiễu do nguồn xung gây ra. Vì vậy loại bỏ quạt gần như là việc làm đầu tiên khi nghĩ tới làm music server.
Với những CPU thế hệ đời mới quạt chạy rất êm, nên chúng ta có thể chọn giải pháp làm nguồn riêng cho cái quạt để tiết kiệm là giải pháp không tồi. Tuy nhiên làm cho tĩnh lặng hoàn toàn sẽ tối ưu hơn.
Các thành phần linh kiện gồm:
1. Vỏ nhôm: https://linhkienaudio.vn/san-pham/vo-nhom-410x150x373mm
2. Ống đồng, nẹp,Đế gắn tản nhiệt( socket 1700)
3. Thi công
Chạy thử để xem nhiệt độ
Giải pháp nguồn – (tiếp theo)
Sau khi đã gắn board DC-ATX vào vỏ máy, việc còn lại là cắm dây và cấp nguồn cho nó. hôm bữa khoan lỗ bắt tản nhiệt không để ý làm hơi thấp nên hơi cấn cái jack, này sẽ sửa lúc thay ống đồng. Công việc tiếp theo sẽ là làm nguồn cấp cho nó, Như đã đề cập đến ở trên thì việc có board DC-ATX sẽ giúp đơn giản hóa vấn đề đi rất nhiều. việc còn lại của chúng ta là cấp vào 16-24V DC, công suất thì càng cao càng tốt tuy nhiên chỉ 100W là có thể chạy được rồi. có các giải pháp sau:
1. Adapter của máy laptop: thường là 19V chọn cỡ 6A trở lên là được
2. Nguồn Linear không cần ổn áp (Unregulated Linear Power Supply – ULPS): dùng biến áp thích hợp cỡ 18V, nắn lọc qua diode, qua tụ rồi xuất ra khoảng 23-24VDC là vừa đẹp
3. Nguồn Linear có ổn áp cỡ 10A.
4. Nguồn Pin 5S: sẽ có đầu ra max =5×4.2v=21V, việc làm cục pin này và kết nối với bộ sạc rất là đơn giản, phương án này còn có ưu điểm mạnh là đỡ tốn 1 sợi dây nguồn.
…
Và hiện tại thời điểm này em sẽ chọn phương án 2 vì nguồn lực có sẵn rất nhiều, không phải đi mua, và em thấy nó rất thích hợp cho anh em Vietnam nhà mình muốn tự làm. đồ đạc rất sẵn, tốt và rẻ.
Với phương án 2 các bạn cần:
1. Vỏ máy
2. Biến áp – 18VAC cỡ 10A là ngon
3. Diode cầu
4. Tụ điện
5. Choke (tùy chọn)
6. Dây điện và các phụ kiện còn lại
Vậy là đủ, em sẽ ghi lại chi tiết quá trình làm để các bạn tham khảo.
Sau đây là hình ảnh một sản phẩm tương tự em làm theo đơn đặt hàng dùng cho Taiko DC-ATX cho khách bên Mỹ
Giải pháp nguồn – (Tiếp theo) – Làm nguồn ULPS
1. Phần cơ khí:
Cái này tùy vào điều kiện mà làm, ở em thì có sẵn ít đồ nên làm lên tổng thể nó sẽ nhìn như thế này
Vỏ máy và biến áp thì em có sẵn, Tụ thì được bạn tặng 4 con, làm 2 vẫn còn dư 2. Tụ Kendeil này là một trong những loại tụ công nghiệp nhưng được xài rất nhiều trong audio Hi-end. một số hãng sử dụng ngôn từ marketting cho phần nguồn rất là ghê gớm, nhưng thực chất cũng chỉ là mấy con tụ Kendeil này thôi. về phần kinh nghiệm sử dụng thì nhạc tính nó sẽ thua Mundorf một chút, nhưng được cái giá tốt hơn rất nhiều.
2. Thi công
Sau khi gắn tất cả lên thì đi mạch thôi, chỉ là C-L-C nên có mấy mối là xong.
Trong nhà có sẵn mấy cái đầu Cos xịn, xài dây thường nó tiếc cái cos quá nên em phải tốn thêm ít dây Neotech, lỡ rồi tới luôn chớ sao mà dừng lại được.
Sau khi bấm vào nó sẽ như thế này, nhìn cũng yêu yêu
Bắt ốc vào tụ và hàn với Diode, biến áp là xong, tổng thể nó sẽ như vầy
Cái xanh xanh kia là Diode cầu do em thiết kế gọi là RENOLABS IDEA DIODE (:lol). Với ưu điểm của nó rớt áp rất thấp và không sinh nhiệt. em đã dùng nhiều và khách phản hồi cũng rất tốt. mọi người thích có thể tham khảo với keyword Idea Diode LT4320
Vậy xem như là xong rồi, có thể cắm điện là chạy thôi, khá là đơn giản phải không các bạn?
Trên ảnh trên các bạn có thấy cục choke, cục đó tự quấn vì em muốn dây đồng đi ra từ choke phải đi trực tiếp không qua dây nối. Nhìn hơi dơ dơ nhưng mà mấy cục Choke của Hammond trắng trẻo đẹp trai Made in USA không có đọ lại đâu. mấy choke này làm dễ lắm đừng tốn tiền nhập về và cũng đừng thấy Tây nó xài mà mình xài theo. người ta mua Hammond là vì họ không tự làm được thôi chớ mấy này dễ ẹc à.